WIJ ZIJN DIEPENHEIM

............ daaraan ontlenen wij onze motivatie tot burgerinitiatieven............

en ja, natuurlijk heten wij u ook graag Hoffelijk Welkom in onze gemeente

'wijzijnDiepenheim', laat bestuurders van onze Hof van Twente dat altijd voor ogen houden...

"om je wel te bevinden in de grote wereld, van harte mee te doen op grotere schaal, is dienstbaarheid aan en erkenning van de identiteit van de kleine wereld een voorwaarde"

TOELICHTING 

Ons streven naar de voltooiing van het Plein onder de Platanen zoals dat voor de gemeentelijke herindeling eind jaren negentig gestalte kreeg, alsmede de plaatsing van een Historisch Monument Diepenheim reiken veel verder dan simpelweg wat stenen verleggen, meer groen realiseren en het vrachtverkeer beperken.

Nee, het gaat om burgerinitiatieven die logischerwijs voortvloeien uit een gemeenschappelijke deler, dat waar Diepenheim voor wil staan, ‘autonomie’, vrijheid, creativiteit, initiatief en gastvrijheid: ‘Deep’n blif Deep’n’.

De ontstaansgeschiedenis van de Heerlijkheid Diepenheim en meer recent de ontwikkelingen in het Stedeke Diepenheim na WO II verdienen een toelichting zodat het burgerinitiatief en het brede draagvlak daarvoor onder de bevolking ook wat beter door bestuurders van de gemeente Hof van Twente worden begrepen.

 klik op onderstaande afbeelding - de link naar een bijzonder artikel over Diepenheim - Metropool van de Middeleeuwen

‘wijzijnDiepenheim’ 

Het voert te ver om de historie van Diepenheim breed uit te meten, maar de landgoederen rondom Diepenheim, de oude kern van ’t Stedeke Diepenheim, de traditionele rondgang van de Schutterij Diepenheim, het College van Borgmannen en de actieve historische vereniging Old Deep’n getuigen van de rijke en betekenisvolle geschiedenis van Diepenheim. Al die bewoners uit het verleden en heden hebben ‘wonderen’ verricht! En daar is Diepenheim TROTS op! 

TROTS op zelfstandigheid, dat is wat in de kern wordt geduid met ‘Deep’n blif Deep’n’! en ook uit de keuze van de Stadsraad Diepenheim, ‘Deep’n veur Deep’n’.

Wie de grootst gemene identiteitsdeler van Diepenheim wil begrijpen zal toch echt  ook de historie onder de loep moeten nemen. Het ontstaan van de nederzetting ‘Dipinghem’ aan de Regge, nabij de door  erfdochter Regenwice en Graaf Hendrik van Dale in 1180 gekozen woonplek  ‘Castrum, Huis te Diepenheim’ en het daar gestichte ‘leemen huusken’ dat als kapelletje diende, vanaf 1224 met instemming van de bisschop van Utrecht als parochiekapel, later in de tijd de Johanneskerk.

Het adellijk geslacht ‘ Van Dale - Van Diepenheim’ was invloedrijk, in het Oosten van ons land maar ook over de huidige landsgrenzen heen in Nordrhein Westfalen, getuige ook het (leen)Register 1188 van Graaf Hendrik van Dale, een soort standenregister waarin de vele bezittingen van de dynastie Van Dale – Heren van Diepenheim beschreven staan en tal van plaatsen een eerste historische vermelding aan ontlenen.

Op meerdere plekken buiten de gemeente Hof van Twente treffen we verwijzingen aan naar het Register 1188 en de dynastie Van Dale – Van Diepenheim, maar (nog) niet in Diepenheim, niet in de Hof van Twente.

Gelegen tussen de bisdommen van Münster en Utrecht was de Heerlijkheid Diepenheim een soort vrijstaatje (allodiaal gebied) waar de Adel de dienst uitmaakte, met gebruikmaking van de daarbij behorende door de bisschoppen erkende heerlijke rechten (‘regalia majora’). Een autonoom staatje dat weliswaar van vanaf 1331 in bezit kwam van bisschop van Utrecht (als Rigterambt, tevens Drostambt, onderdeel van het Oversticht) maar waar de op de havezaten gevestigde borgmannen en bewoners (betrokken, maar ook afhankelijk - denk aan de dagloners, de boeren en aan de ‘schutterijen’) de genen ‘autonomie’,  ‘overlevingsdrang’ en ‘trots’ van generatie naar generatie overdroegen.

De geschiedenis van Diepenheim maakt melding van meerdere keren strijd met  de heren van Gelre, de manschappen van (de bisschop van Münster) Bomm’n Berend, maar ook tijdens de 80 jarige oorlog met de Spanjaarden en de Staatsen en dan hebben we het nog niet over brandstichtingen en plunderingen door de tijden heen.

Het was er door de eeuwen heen niet makkelijk in Diepenheim, maar het Stedeke werd niet ‘van de kaart geveegd’.

Dat  vele eeuwen lang, tot de Napoleontische tijd, de borgmannen van de havezaten in bestuurlijk opzicht binnen het Oversticht, later Overijssel, een belangrijke rol speelden (via Ridderschap en Steden: vergelijk de huidige Provinciale Staten) heeft zeker bijgedragen aan het gevoel en de betekenis van ‘autonomie’.

Diepenheim deed ertoe, niet alleen provinciaal maar ook op landelijk niveau, denk daarbij alleen al aan de politieke rol van meerdere generaties van de familie Schimmelpenninck in de 19^e eeuw.

Diepenheim vanaf 1950

Recente ontwikkelingen zijn eveneens van betekenis. We gaan terug naar de jaren ’50 van de vorige eeuw. We praten dan over ’t Stedeke Diepenheim, over de bebouwing langs de Grotestraat, de Middenstraat, de Raadhuisstraat, de Goorseweg (pas aangelegd als Grintweg rond 1850), de Lindelaan, de Ruimersdijk (in beperkte mate woningbouw), de Schuttensteeg en de Haaksbergerstraat. Verder in de weilanden langs zandwegen slechts hier en daar een ‘verdwaalde’ boerderij of woning.

Dat veranderde in de decennia daarop volgend snel. In de jaren ’50/60 werd gebouwd aan de Oostzijde van ‘t Stedeke, daarna volgde in de jaren ’80 plan Zuid en deze eeuw plan Noord. In de tweede helft van de jaren ’90 namen B&W en de gemeenteraad het moedige en wijze besluit om te kiezen voor aanpassingen in de infrastructuur en dan met name de realisatie van een Plein in wat zich toen al aandiende als het ‘nieuwe centrum’ van Diepenheim. Het is best wel uitzonderlijk dat in Diepenheim de kerk niet in het centrum van de plaats staat, maar ‘an d’n Westène’ nabij het Huis te Diepenheim. De bevolking gaf het in de jaren negentig aan, ‘wij willen een centrumplein.’

De dreigende leegstand van winkels (Diepenheim telde in de jaren ’70 meerdere bakkers, slagers en buurt’supers’) was misschien niet direct de aanleiding, maar enkele inwoners kozen vol overtuiging voor de introductie van Kunstuitingen/-manifestaties in Diepenheim. Aanvankelijk best wel fel bediscussieerd en met argusogen gevolgd, maar inmiddels een belangrijke kernwaarde zoals die door veel inwoners wordt ervaren. Ook hier weer mag, retrospectief beschouwd, gesteld worden dat de initiatieven vanuit die jaren een belangrijke pijler, zo niet ‘het reddinganker’, zijn gebleken in het behoud van de  vitale woongemeenschap Diepenheim. Misschien expliciet niet zo beleefd, maar impliciet voortkomende uit  ‘overlevingsdrang’ en daarmee wel degelijk historische gerelateerd.

Een andere memorabele gebeurtenis was in de jaren zeventig ‘het kraken van het leegstaande pand van Janna’ door enkele jeugdige inwoners van Diepenheim. Destijds eveneens met de nodige scepsis gevolgd, want wat speelde zich daar in die oude stadsboerderij wel niet af? Min of meer geaccepteerd vond enige tijd later een ‘officiële’ opening van het pand plaats als ‘tijdelijk’ verblijf voor de jeugd van Diepenheim. Toenmalig burgemeester Gerke verwoordde het ongeveer als volgt: “Dit pand heeft de langste tijd gehad, zal hier niet lang meer staan, maar voor nu is het een plek voor jullie, Diepenheimse jeugd.”